مقدمه................................................................................................................................................... | 1 |
بیان مسئله............................................................................................................................................ | 3 |
پیشینه تحقیق ...................................................................................................................................... | 4 |
اهداف علمی....................................................................................................................................... | 5 |
سئوالات تحقیق................................................................................................................................... | 6 |
سئوالات اصلی................................................................................................................................... | 6 |
سئوالات فرعی................................................................................................................................ | 6 |
فرضیه ها......................................................................................................................................... | 6 |
اهمیت و ضرورت تحقیق................................................................................................................... | 6 |
روش تحقیق........................................................................................................................................ | 6 |
فصل اول: کلیات |
1-1 : تعریف جرم.............................................................................................................................. | 8 |
1-2 : تعریف مجازات در لغت و اصطلاح......................................................................................... | 8 |
1-3 : تعریف شاکی خصوصی و مدعی خصوصی............................................................................. | 9 |
1-4 : پیشینه رضایت در قرآن و قوانین و مقررات ایران..................................................................... | 10 |
1-4-1 : تعریف رضایت............................................................................................................ | 11 |
1-4-2 : تعریف گذشت............................................................................................................. | 13 |
1-5 : مفاهیم مشابه با رضایت............................................................................................................ | 13 |
1-5-1: بند اول :اجازه................................................................................................................ | 13 |
1-5-2- : بند دوم : اذن.............................................................................................................. | 13 |
1-6 : قانون مجازات عمومی 1304 ه.ش............................................................................................ | 14 |
1-7: قانون مجازات عمومی اصلاحی 1352....................................................................................... | 15 |
1-8 : سایر قوانین و مقررات.............................................................................................................. | 17 |
1-9 : قوانین و مقررات پس از انقلاب............................................................................................... | 19 |
1-9-1: قانون حدود و قصاص و دیات 1360........................................................................... | 19 |
1-9-2- قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب 1373........................................................ | 20 |
1-9-3 : قانون مجازات اسلامی 1392....................................................................................... | 24 |
1-10 : معیار تشخیص جرائم قابل گذشت و غیرقابل گذشت........................................................... | 24 |
فصل دوم : رضایت مجنی علیه و تاثیر آن در ماهیت جرم و مسئولیت مرتکب |
2-1 : سیاست کیفری مبتنی بر حفظ منافع و حقوق مجنی علیه......................................................... | 26 |
2-1-1 : بررسی حقوق مجنی علیه در مراحل کشف و تعقیب.................................................. | 27 |
2-1-1-1 : جرائم قابل گذشت..................................................................................... | 27 |
2-1-1-2 : جرائم غیر قابل گذشت.............................................................................. | 27 |
2-1-2 : حقوق مجنی علیه در مرحله دادرسی و صدور حکم................................................... | 28 |
2-1-3 : حقوق مجنی علیه در مرحله بعد از صدور حکم و تجدید نظر................................... | 30 |
2-2 : تاثیر رضایت بزه دیده............................................................................................................... | 31 |
2-2-1 : اصل عدم تاثیر رضایت بزه دیده در ماهیت جرم......................................................... | 32 |
2-2-2 : تاثیر استثنایی رضایت بزه دیده در ماهیت جرم............................................................ | 32 |
2-2-2-1 : اعمال جراحی یا طبی مشروع.................................................................... | 33 |
2-2-2-2 : قرارداد پزشک و بیمار................................................................................ | 34 |
2-2-2-3 : مسئولیت قانونی پزشک در درمان.............................................................. | 35 |
2-2-2-4 : ضرورت عمل و جراحی............................................................................ | 38 |
2-2-2-5 : رضایت سرپرست یا نمایندگان قانونی قبل از عمل و برائت طبیب از مسئولیت....................................................................................................................... | 38 |
2-2-2-6 : عملیات ورزشی......................................................................................... | 41 |
2-2-2-7 : قبول خطر................................................................................................... | 42 |
2-2-2-8 : جبران خسارت........................................................................................... | 42 |
2-2-2-9 : ورزشهای خشن....................................................................................... | 43 |
فصل سوم: مصادیق رضایت مجنی علیه در قانون مجازات اسلامی |
3-1 : آثار رضایت مجنی علیه در جرایم علیه تمامیت جسمانی......................................................... | 47 |
3-1-1 : عدم تاثیر رضایت مادر درجرم سقط جنین.................................................................. | 47 |
3-1-2 : سقط درمانی و تحلیل حقوقی...................................................................................... | 48 |
3-1-3 : موقعیت بزه دیده در قبول صدمات بدنی..................................................................... | 49 |
3-2 : رضایت بزه دیده در ارتباط با جرایم علیه اموال........................................................................ | 50 |
3-2-1: نقش رضایت در سرقت................................................................................................ | 50 |
3-2-2 : نقش رضایت در خیانت در امانت .............................................................................. | 51 |
3-2-3 : نقش رضایت در تحقق جرم صدور چک پرداخت نشدنی.......................................... | 51 |
3-2-4 : نقش رضایت در جرم ربا............................................................................................. | 52 |
3-2-5 : نقش رضایت در جرائم بر ضد عفت و اخلاق عمومی................................................ | 52 |
3-3 : رضایت در اسلام...................................................................................................................... | 53 |
3-3-1 : حق الناس و حق الله..................................................................................................... | 54 |
3-4 : مصادیق جرائم قابل گذشت...................................................................................................... | 55 |
3-4-1 : جرائم تعزیری قابل گذشت و رضایت......................................................................... | 55 |
3-4-2 : جرائم حدی قابل گذشت و رضایت............................................................................ | 59 |
3-4-2-1 : حدود حق الله............................................................................................ | 60 |
3-4-2-2 : حدود حق الناس........................................................................................ | 61 |
3-4-3 : جرائم مشمول قصاص و دیات....................................................................... | 61 |
3-4-3-1 : جنایات خطایی.......................................................................................... | 65 |
3-4-3-2 : جنایات شبه عمد....................................................................................... | 65 |
3-4-3-3 : جنایات عمدی فاقد شرایط قصاص........................................................... | 66 |
3-4-3-4 : جنایات در حکم شبه عمد......................................................................... | 66 |
3-4-3-5 : جنایات در حکم شبه عمد در حوادث رانندگی......................................... | 66 |
3-4-3-6 : جنایات در حکم شبه عمد در حوادث غیراز رانندگی................................ | 67 |
3-5 : تشریفات گذشت مجنی علیه.................................................................................................... | 67 |
3-5-1 : گذشت شفاهی............................................................................................................. | 67 |
3-5-2 : گذشت کتبی................................................................................................................ | 68 |
3-5-3 : اهلیت گذشت کننده..................................................................................................... | 68 |
3-6 :گذشت شاکی درجرم چک پرداخت نشدنی.............................................................................. | 69 |
3-6-1 :گذشت قبل از صدور حکم........................................................................................... | 69 |
3-6-2 : گذشت بعد از صدور حکم.......................................................................................... | 69 |
3-7 : آثار رضایت و گذشت شاکی در جرائم قابل گذشت و غیرقابل گذشت.................................. | 70 |
3-7-1: جرائم حدی................................................................................................................... | 70 |
3-7-2 : جرائم تعزیری.............................................................................................................. | 71 |
3-8 : اثر گذشت شاکی خصوصی به اعتبار مراحل دادرسی.............................................................. | 71 |
3-8-1 : تا قبل از صدور حکم قطعی......................................................................................... | 72 |
3-8-2 : تا بعد از صدور حکم قطعی......................................................................................... | 72 |
3-9 : اهم آثار حقوقی مترتب بر گذشت شاکی.................................................................................. | 72 |
3-9-1 :سقوط دعوای عمومی.................................................................................................... | 72 |
3-9-2 : سقوط مجازات............................................................................................................. | 73 |
3-9-3 : تخفیف مجازات........................................................................................................... | 73 |
3-9-4 : محو آثار محکومیت..................................................................................................... | 73 |
3-9-5 : بقای حقوق خصوصی.................................................................................................. | 74 |
نتیجه گیری و پیشنهادات |
نتیجه گیری.......................................................................................................................................... | 76 |
پیشنهادات........................................................................................................................................... | 78 |
منابع و مآخذ |
منابع فارسی......................................................................................................................................... | 80 |
الف - کتب فارسی.............................................................................................................................. | 80 |
ب- کتب عربی .................................................................................................................................. | 81 |
ج- مقالات.......................................................................................................................................... | 81 |
ه - پایان نامه ها ............................................................................................................................. | 82 |
منابع فارسی
1- قرآن کریم.
الف - کتب فارسی
2- آخوندی، محمود، 1382، آیین دادرسی کیفری، میزان، تهران.
3- آقایینیا، حسین، 1369، ورزش و مسئولیتهای قانونی آن، معین، تهران، چاپ اول.
4- آقایینیا، علی، 1386، جرائم علیه اشخاص، میزان، تهران.
5- اسرافیلیان، رحیم، 1380، جرائم قابل گذشت،میزان ، تهران.
6- اسکیچ ، دی چی، 1388، حقوق، اخلاق پزشکی، ترجمه محمود عباسی و بهرام مشایخی،سینا، تهران.
7- امامی، سیدحسن، 1382، حقوق مدنی، اسلامیه، تهران .
8- اردبیلی، محمدعلی، 1380، حقوق جزای عمومی، میزان ، تهران، چاپ پنجم.
9- افراسیابی، محمد اسمعیل، 1374، حقوق جزای عمومی، فردوسی، تهران، چاپ اول.
10- باختر، سیداحمد، 1394، مجموعه کامل آراء وحدت رویه دیوانعالی کشور در امور جزایی، جنگل، تهران.
11- بهشتی، احمد، 1381، مبانی تربیت بدنی در اسلام.
12- بلیندا، بینت، 1384، حقوق و پزشکی، ترجمه محمود عباسی،سینا، تهران.
13- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، 1386، مبسوط در ترمینولوژی حقوق،گنج دانش، تهران.
14- جوادی، محمدعلی و همکاران، 1386، اخلاق پزشکی و انتظار بیمار از پزشک، مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه شهید بهشتی،سینا، تهران.
15- حبیبزاده، محمد جعفر، 1374، حقوق جزای اختصاصی،سمت ، تهران.
16- ــــــــــــــــــــــ. 1382، حقوق جزای اختصاصی (جرائم علیه اموال)، سمت، تهران.
17- حسینجانی، بهمن، 1382، حقوق جزای اختصاصی،نسل نیکان، تهران.
18- دهخدا، علیاکبر، 1389، لغتنامه، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران.
19- زارعی، علیرضا، 1391، انواع رضایت در حقوق کیفری ایران،دادگستر، تهران.
20- ساوالانی، اسماعیل. 1393، حقوق جزای عمومی، جنگل، تهران.
21- ستوده، هدایت ا... ، 1380، آسیبشناسی اجتماعی،آوای نور، تهران.
22- سیاح، احمد، 1382، فرهنگ جامع عربی – فارسی ، چاپ تهران.
23- شامبیاتی، هوشنگ، 1380، حقوق جزای عمومی، ژوبین ، تهران.
24- صانعی، پرویز، 1374، حقوق جزای عمومی،گنج دانش ،تهران.
25- صفایی، سیدحسین؛ قاسم زاده، سید مرتضی، 1380، حقوق مدنی (اشخاص و محجورین)،سمت ، تهران.
26- عباسی، محمود، 1389، حقوق جزای پزشکی،سینا، تهران.
27- فیض، علیرضا، 1365، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی – اسلامی، جلد 1، امیرکبیر،تهران.
28- کاتوزیان، ناصر، 1381، مسئولیت قراردادی، دادگستر، تهران.
29- گلدوزیان، ایرج، 1387، حقوق جزای اختصاصی، دانشگاه تهران ، تهران.
30- ــــــــــــــــ. 1394، محشای قانون مجازات اسلامی، مجد ،تهران.
31- معین ، محمد، 1371، فرهنگ فارسی معین، سراش ،تهران.
32- موحدی لنکرانی، محمدفاضل، 1428، احکام پزشکان و بیماران، برگرفته از نرمافزار جامعالاحادیث، فاقد مشخصات نشر.
33- نجاتی، مهدی، 1389، مطالعه تطبیقی مسئولیت پزشک در فقه و حقوق کیفری ایران ،خرسندی، تهران.
34- نوربها، رضا، 1369، حقوق جزای عمومی، کانون وکلای دادگستری،تهران .
35- ولیدی، محمد صالح، حقوق جزای عمومی،1374،امیرکبیر، تهران.
36- مدنی،سیدجلاالدین، 1388 ،آیین دادرسی کیفری 1و2 ،پایدار.تهران.
ب- کتب عربی
37- الجزیری، عبدالرحمن، 1417، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعه، الجزء الخامس،دارالفکر، بیروت.
38- طوسی، محمدبن حسن، 1363، المبسوط فی الفقه الامامیه، مکتبه المرتضویه، تهران.
39- کلینی، محمدبن یعقوب، 1375، اصول کافی ، ترجمه جواد مصطفوی، ولیعصر، تهران.
40- محقق حلی، ابولقاسم، 1241 ه ق، شرایع السلام، بیروت.
ج- مقالات
41- اکبری م، 1389، بررسی جرائم قابل گذشت و غیرقابل گذشت در حقوق ایران، مجله دانشکده حقوق، دانشگاه قزوین.
42- پارسانیا ع، همکاران، 1385، خطای پزشکی و تاثیرآن در مسئولیت پزشکان، ویژهنامه اخلاق پزشکی، پیوست شماره 1.
43- توکلی س، 1382، افترا و توهین در حقوق کیفری ایران. ماهنامه دادرسی، شماره 39، سال هفتم.
44- جعفریتبار ح، 1377، از آستین طبیبان، قولی در مسئولیت مدنی پزشکان، ش 41، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی،
45- زمانی،سید قاسم،1389،مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق کیفری، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
46- رضایی م، 1388، بررسی شکایت کیفری در حقوق ایران، مجله دانشکده حقوق و علومسیاسی دانشگاه تهران، شماره 45.
47- زراعت ع، 1384، ملاک تعیین جرائم قابل گذشت، مجله حقوقی عدالت آرا، شماره 1.
48- ـــــــــ، 1389، بررسی تطبیقی رضایت و تاثیر آن در مسئولیت کیفری، ماهنامه دادرسی، ش 81 .
49- شریفی م. بیتا، گذشت در حقوق کیفری ایران، فصلنامه حقوقی دادگستر، سال پنجم، شماره 32.
50- صفایی ح. 1391. مبنای مسئولیت مدنی پزشک با نگاهی به لایحه قانون مجازات اسلامی، مجله دیدگاههای حقوقی و قضایی.
51- عباسی م،1380، گذشت یکی از علل رافع مسئولیت، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز.
52- کاتوزیان ن، 1378، خطای ورزشی و مسئولیت ورزشی، دوره 43، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
53- گرجی م، 1355، نشریه حقوق تطبیقی،تهران، شماره 2.
54- مرعشی م، بیتا، نشریه حقوق دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، تهران ،شماره 2.
55- مقصودی ر، 1392، رضایت و گذشت در جرائم حدی و تعزیری، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 45.
56- میرمحمدصادقی ح، 1376، نگاهی به تغییرات ایجاد شده در جرائم مالی به موجب قانون تعزیرات مصوب 1375، مجله کانون وکلا، شماره 11.
57- نجفی ک، 1384، گذشت متضرر از جرم و آثار آن، نشریه دادرسی، شماره 54.
هـ- پایاننامهها
58- حسینی ف، 1391، گذشت در قانون مجازات و آیین دادرسی کیفری، پایاننامه مقطع کارشناسیارشد، دانشگاه پیام نور تهران.
