بررسی تغییر جنسیت و مسایل فقهی فراروی آن

عنوان                                                                                                           شماره صفحه

فصل اول:کلیات تحقیق

1-1.مقدمه. 2

1-2. بیان مساله. 3

1-3. سوالات تحقیق.. 4

1-4. فرضیات تحقیق.. 4

1-5. اهداف تحقیق.. 4

1-6. ضرورت انجام تحقیق.. 5

1-7-پیشینه  و سوابق تحقیق.. 5

1-7-1.فقهای متقدم. 5

1-7-2. فقهای معاصر. 6

1- 8. روش تحقیق.. 9

1-9. تعریف  مفهوم واژگان اصلی تحقیق.. 9

فصل دوم:تعاریف، مفاهیم ، تاریخچه ی تحقیق

2-1.جنسیت.. 12

2-2.تعیین جنسیت.. 12

2-3- تغییر جنسیت.. 13

2-3-1. تغییر جنسیت در اصطلاح فقهی.. 14

2-3-2. تغییر جنسیت در اصطلاح پزشکی.. 14

2-3-3. تعریف خنثای روانی یا ترانس سکشوآل:15

2-4- تاریخچه ی تغییر جنسیت.. 16

2-4-1. تاریخچه تغییر جنسیت در ایران. 16

2-4-2. تاریخچه ی تغییر جنسیت در اروپا و آمریکا17

2-4-3. تاریخچه تغییر جنسیت در کشورهای عربی اسلامی.. 18

فصل سوم:بررسی فقهی و حقوقی مشروعیت و عدم مشروعیت تغییر جنسیت و اثر آن بر احکام تکلیفی و وضعی فرد

3-1. مقدمه. 20

3-2. دیدگاه مذاهب به تغییر جنسیت.. 20

3-3. موارد تغییر جنسیت.. 22

3-4. تغییر جنسیت افراد سالم. 24

3-5- روشهای تغییر جنسیت.. 25

3-5-1. روان درمانی.. 25

3-5-2. هورمون درمانی.. 26

3-5-2-1. نحوة هورمون درمانی در افراد ترانس سکشوآل(خنثای روانی)26

3-5-2-2. استروژنها27

3-5-2-3. عمل جراحی.. 28

3-5-2-4. تشخیص بیماری ترانس سکشوآل. 30

3-6- نظرات فقهای مذاهب اسلامی در مورد مشروعیت و عدم مشروعیت تغییر جنسیت.. 31

3-6-1-بررسی نظریه ممنوعیت مطلق (عدم مشروعیت)31

3-6-1-1. حرمت لمس کردن و نظر به عورت نامحرم. 32

3-6-1-2. حرمت از بین بردن اعضای بدن (حرمت تغریر به نفس)34

3-6-1-3. حرمت تغییر در خلقت الهی و غیر مقدور بودن آن. 36

3-6-1-4. مخالفت با مصالح عمومی.. 39

3-6-1-5. عدم منفعت عقلایی مشروع و قابل اعتنا40

3-6-1-6. استناد به قاعده الناسُ مسلطون علی انفسهم. 40

3-6-2- بررسی نظریه مشروعیت مطلق.. 40

3-6-2-1. اصل حلیت.. 41

3-6-2-2. قاعده تسلیط.. 42

3-6-2-3. عدم‌تغییر در خلقت الهی.. 43

3-6-2-4. قاعده اضطرار. 43

3-6-2-5. موافقت با مصالح عمومی و جلوگیری از فحشاء. 44

3-6-3- بررسی نظریه مشروعیت مشروط.. 44

3-6-3-1. نتیجه بررسی نظرات موافقان و مخالفان. 46

3-7. اثر تغییر جنسیت بر احکام تکلیفی فرد. 46

3-8. آثار تغییر جنسیت در احکام وضعی.. 48

3-9- مسائل مربوط به نکاح پس از تغییر جنسیت.. 49

3-9-1. رضایت زوجین در تغییر جنسیت همسر. 49

3-9-2. تأثیر تغییر جنسیت بر پیوند زناشویی(علقه ی نکاح)50

3-9-2-1. احتمال اول. 52

3-9-2-2. احتمال دوم. 53

3-9-3- تکلیف مهریه پس از تغییر جنسیت.. 54

3-9-3-1. تغییر جنسیت  زن (زوجه)55

3-9-3-2. بررسی تغییر جنسیت مرد(زوج)62

3-9-4. مهریه در ازدواج موقت پس از تغییر جنسیت(نکاح منقطع)65

3-9-4-1. مسأله عدّه پس از تغییر جنسیت.. 67

3 -9-4-2. مدت در نکاح منقطع.67

3-9-4-3. بررسی تغیرات عناوین خانوادگی  پس از تغییر جنسیت.. 69

3-9-4-4. عناوین مختص:70

3-10- بررسی مساله ارث پس از تغییر جنسیت.. 70

3-10-1. ارث فرزند از والدین پس از تغییر جنسیت.. 72

3-10-2. ارث والدین از فرزند خود پس از تغییر جنسیت.. 73

3-11-بررسی ولایت و سرپرستی پس از تغییر جنسیت.. 76

3-11-1. تغییر جنسیت مادر به مرد:76

3-11-2. تغییر جنسیت پدر به زن. 77

3-12. بررسی نفقه پس از تغییرجنسیت.. 79

فصل چهارم:بررسی اثر تغییر جنسیت  بر مسائل حقوقی و کیفری فرد

وبررسی شرایط قانونی صدور گواهی تغییر جنسیت

4-1.تغییر جنسیت و اثر آن در تابعیت.. 83

4-2. اثر تغییر جنسیت بر خدمت نظام وظیفه. 85

4-3- آثار تغییر جنسیت در اثبات دعوی.. 87

4-3-1. اثر تغییر جنسیت بر ادله اثبات دعوا87

4-3-2. تاثیر تغییر جنسیت بر شرایط مقر. 88

4-3-3. تغییر جنسیت و اثر آن بر اعتبار اسناد. 88

4-3-4. تاثیر تغییر جنسیت بر مسئله شهادت.. 90

4-3-5. اثر تغییر جنسیت در اماره93

4-3-6. اثر تغییر جنسیت بر قسم. 94

4-3-7. اثر تغییر جنسیت بر حدود (سرقت، محاربه، زنا، لواط ...)94

4-3-8. اثرتغییر جنسیت بر مسئله ارتداد. 96

4-3-9. اثر تغییر جنسیت بر قصاص و دیات.. 96

4-4- مسیر قانونی صدور گواهی تغییر جنسیت در ایران. 97

4-4-1. شرایط قانونی صدور گواهی تغییر جنسیت.. 97

4-4-2. هویت جنسیت جدید طبق قوانین.. 101

4-4-3. مرجع صلاحیت‌دار برای شناسایی جنسیت جدید. 103

4-4-4.آثار اصلاح شناسنامه. 105

فصل پنجم:ضمائم، نتیجه گیری، پیشنهادات

5-1- استفتائات.. 107

5-1-1. آیة الله حاج سیدعلی خامنه‌ای.. 107

5-1-2. آیه الله محمدتقی بهجت.. 107

5-1-3. آیه الله ناصر مکارم شیرازی.. 108

5-1-4.  آیه الله حاج سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی.. 109

5-1-5. آیه‌الله مدنی تبریزی.. 110

5-2. نتایج تحقیق.. 111

5-3. پیشنهادات.. 113

منابع و ماخذ

الف) منابع فارسی

ب) منابع عربی

ج) مجلات و مقالات

چکیده انگلیسی

الف ) منابع فارسی

1-    آزاد، حسین،(1384)،" آسیب شناسی روانی" ، انتشارات بعثت ، چاپ چهارم ، تهران .

2-    آخوندی. محمود. (1374) ،" آیین دادرسی کیفری" ، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، چاپ هشتم، جلد دوم ، تهران.

3-    ابراهیمی، نصیبه،(1393)، "بررسی تغییر جنسیت در فقه و حقوق ایران" ، نشر آریان قلم ، چاپ اول.

4-    امامی، اسدالله و صفایی، سید حسین، (1380)، "حقوق خانواده" ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ هشتم ، تهران .

5-    امامی، سیدحسن ، (1377) ،"حقوقی مدنی" ، انتشارات اسلامیه ، چاپ شانزدهم، تهران.

6-    امامی، اسدالله و صفایی، سید حسین،(1369) ، "حقوق خانواده" ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران.

7-    بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم،(1361) ، "رساله نوین (ترجمه و توضیح تحریر الوسیله)" ، مؤسسه انجام کتاب ، قم

8-    بهجت، محمد تقی، (1380) ، "احکام و استفتائات بهداشتی و پزشکی به کوشش علیرضا گرم آبدشتی" ، انتشارات مشهور، قم.

9-      جعفری لنگرودی، محمد جعفر،(1385) ،" مبسوط در ترمینولوژی حقوق" ، انتشارات گنج دانش ، تهران.

10-  حجتی اشرفی، غلامرضا، (1387) ، "مجموعه کامل قوانین و مقررات حقوقی" ، انتشارات گنج دانش، تهران .

11-  حمزه ای، ثمانه،(1384) ، "عارضه تغییر جنسیت" ، نشر منصور، چاپ اول ، تهران .

12-  خامنه‌ای، سید علی،(1385) ، "پزشکی در آئینه اجتهاد" ، طرح و تحقیق خلیل علی محمد زاده، انتشارات انصاریان، چاپ اول، چاپ صدر، قم .

13-  خامنه‌ای، سید علی، (1380) ، "رساله اجوبة الاستفتائات" ، ترجمه فارسی انتشارات بین المللی الهدی، تهران.

14-  دهخدا، علی اکبر،(1386) ،" لغت نامه" ، انتشارات دانشگاه تهران دوره جدید ، چاپ دوم، تهران.

15-  دیوید بی چمبرلین،(1379) ، "روانشناسی جنین" ، ترجمه زهره زاهدی و منیژه خزلیان، نشر جیحون، چاپ اول ، تهران .

16-  سادوک، بنیامین جیمز ، (1385) ، "خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری" ، ترجمه حسن رفیعی ، نشر طبیب ، چاپ چهارم، تهران .

17-  صادقی، محمدهادی،(1382) ، "جرایم علیه اشخاص، چاپ ششم" نشر میزان ، تهران.

18-  صانعی، یوسف،( 1377)، " استفتائات فقهی" ، نشر میثم تمار، چاپ سوم، تهران.

19-  صفایی، سید حسین و قاسم زاده، سید مرتضی،(1375) ، " اشخاص و محجورین" ، انتشارات سمت ، تهران .

20-  عمید، حسن،(1369) ، " فرهنگ فارسی" ، انتشارات امیر کبیر، تهران .

21-  کاهانی، علیرضا و شجاعی، پیمان،(1381) ، "اختلال هویت جنسی" ، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تیمور زاده، نشر طبیب، چاپ اول ، تهران .

22-  فقیه نصیری، فیروز، (1377) ، "مجموعه قوانین حقوقی"، نشر صدوق ، چاپ سوم، تهران .

23-  قربانی، فرج الله، (1375) ، "مجموعه آراء و حدت رویه قضایی" ، انتشارات فردوسی ، چاپ پنجم، تهران .

24-  کاتوزیان، ناصر، (1372) ، "حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها)" ، انتشارات مدرس، چاپ دوم، تهران.

25-  کاتوزیان، ناصر، (1372) ، "حقوق مدنی (بخش خانواده)"، شرکت انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ سوم ، تهران .

26-  کاتوزیان، ناصر، (1377)، "حقوق خانواده" ، انتشار شرکت سهامی، چاپ سوم، تهران.

27-  گشتاسبی اصل، سام،(1393) ، " تغییر جنسیت فقط جسمی نیست" ، نشر بهار علم، چاپ اول، تهران.

28-  ماسن، پاول هنری و همکاران،(1373) ، "رشد و شخصیت کودک" ، ترجمه مهشید یاسایی، نشر کتاب ماد وابسته به نشر مرکز، تهران .

29-  محقق داماد، سید مصطفی،(1381) ،"حقوق خانواده" ، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ نهم، تهران.

30-  محقق داماد، سید مصطفی،(1381) ، " قواعد فقه، بخش جزایی" ، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ سوم، قم.

31-  مقدس اردبیلی، احمد بن محمد،(1362)، " زیدةالبیان" ، ترجمه سید جعفر سجادی، مؤسسه مطبوعاتی عطائی، تهران .

32-  معین، محمد،(1371) ، " فرهنگ فارسی معین" ، انتشارت امیرکبیر، تهران.

33-  مکارم شیرازی، ناصر، (1381)، " استفتائات جدید" ، تهیه و تنظیم ابوالقاسم علیان نژادی چاپخانه امیرالمؤمنین (ع)، ، چاپ سوم ، قم .

34-  موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم، (1377)، " استنفتائات" ، انتشارات نجات ، قم.

35-  موسوی بجنوردی، سید محمد، (1386) ، " اندیشه‌های حقوقی (1) حقوق خانواده"، بکوشش ابوالفضل احمد زاده چاپ اول انتشارات مجد.

36-  موسوی خمینی، سید روح الله،(1372) ، " تحریر الوسیله" ، ترجمه علی اسلامی، دفتر نشر انتشارات اسلامی مدرسین حوزه علمیه ، قم .

37-  واحد، ابراهیم، (1378)، " اختلالات و انحرافات جنسی، علل، پیشگیری و درمان" ، نشر بهرام، چاپ اول ، تهران .

38-  وارسته، حمید، (1386)، " فرهنگ جامع حقوقی" ، نشر امیر کبیر، چاپ اول ، تهران .

39-  نصیری،منصور،(1383)، " تغییر جنسیت در قوانین موضوعه ایران" ، نشر سرحدی ، چاپ اول. تهران.

ب) منابع عربی

* قرآن کریم

40-  حر عاملی، محمد بن حسن،(1419 هـ.ق)، "وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه" ، دار احیاء التراث العربی، بیروت.

41-  حکیم، محمد تقی،(1410 هـ.ق)، " الاصول العامه للفقه المقارن" ، چاپ سوم ، نجف اشرف.

42-  حلی، ابی منصور حسن بن یوسف بن مطهر،(1414 هـ.ق) ،" تذکرة الفقها"، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث العربی.

43-  حلی، فخرالمحققین، (1384 هـ.ق) ،" ایضاح الفوائد فی شرح القواعد"، انتشارات اسماعیلیان ، قم.

44-  خوئی، ابوالقاسم، (1377 هـ.ق) ،"مصباح الفقاهه" ،محمد علی توحیدی، مؤسسه انصاریان (بی‌تا) ، قم .

45-  شهید ثانی، زین الدین بن علی،(1368)، "روضة البیهه فی شرح المعة الدمشقیه" ، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، قم .

46-  شیرازی، محمد بن المهدی،(1426)، " الوصول الی کفایة الاصول" ، مطبعة الاداب (بی‌تا) ، چاپ سوم‌، ج۴، ص۴۹۱تا ۴۹۷، نجف .

47-  صادقی، محمد،(1408 هـ. ق) ، " الفرقان فی تفسیر القرآن" ، انتشارات اسماعیلیان ، قم .

48-  صدر، سید محمد،(1413 هـ.ق)، " ماوراء الفقه" ، دارالاضواء ، بیروت .

49-  طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن،(1406 هـ. ق)، " مجمع البیان فی تفسیر القرآن" ، تحقیق هاشم رسول محلاتی، دار احیاء التراث العربی ، بیروت .

50-  طوسی، ابی جعفر، محمد بن حسن بن علی،(1377)، "  الخلاف فی الفقه" ، انتشارات رنگی، تهران.

51-  طوسی، ابی جعفر، محمد بن حسن بن علی، " التبیان فی تفسیر القرآن" ، داراحیاء التراث العربی (بی‌تا) ، بیروت .

52-  طوسی، ابی جعفر، محمد بن حسن بن علی،( ۱۴۰۹ هـ ق) ،" الاستبصار فیما اختلف من الاخبار" ، دارالکتب الاسلامیه (بی‌تا) ، تهران .

53-  کلینی، محمد بن یعقوب، ( 328-329 هـ ) " الکافی" ، دارالکتب الاسلامیه ، بی‌تا ،. تهران.

54-  مطهری، احمد،(1403هـ.ق)، "مستند تحریر الوسیله" ، المسائل المستحدثه، انتشارات خیام ، قم .

55-  معزی ملایری، شیخ اسماعیل،(1378) ، "جامع الاحادیث شیعه" ، انتشارات مهر، قم .

56-  مدنی تبریزی، سید یوسف، (1416 هـ. ق ) ، " المسائل المستحدثه" ، انتشارات دهاقانی ، قم .

57-  مؤمن قمی، شیخ محمد،(1415 هـ.ق)، " کلمات السدیده فی مسائل الجدیده" ، انتشارات نشر اسلامی، قم .

58-  نجفی اصفهانی، محمد حسن،(1362) ،"جواهر الکلام فی شرح الشرایع الاسلام"، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم.

ج ) مجلات و مقالات

59-  باریکلو، علیرضا، (1382) ،" اندیشه‌های حقوقی (وضعیت تغییر جنسیت)" ، شماره 5.

60-  باریکلو، علیرضا ،(1383) ، " فصلنامه مدرس (آثار حقوقی تغییر جنسیت)" ، شماره 3.

61-  خاکسار، الهام، (1384) ،" غریبه‌های عالم خلقت" ، زنان، 124.

62-  دلشاد، صلاح الدین،(1374) ، " گزارشی از انجام عملهای تغییر جنسیت در بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) تهران" ، پزشکی قانونی، شماره 20.

63-  دّیانی، عبدالرسول ، (1380) ، "حقوق اخلاقی پزشکی (اصلاح جنسیت)" ، دادرسی، شماره 29.

64-  شهریاری، معصومه ، (1382) ،  " تغییر جنسیت تیر آخر"، شرق، بهمن

65-  غروی، نازنین، (1383) " تلاش انجمن دو جنسیتی‌های آمریکا" ، شرق، اسفند 1383

66-  کریمی نیا، محمد مهدی، معرفت،(1379) ، "بررسی فقهی و حقوقی تغییر جنسیت"، شماره 36.

67-  کریمی نیا، محمد مهدی، (1387) ، " تغییر جنسیت و مسائل فراروی آن" ، فصلنامه حقوق پزشکی،  سال دوم، شماره 4.

68-  مؤمن قمی، محمد،(1375) ، " فقه اهل بیت (سخنی درباره تغییر جنسیت)" ، شماره 7.