مقایسه سبک زندگی خانواده¬های دارای کودکان کم¬توان هوشی با خانواده¬های دارای کودکان عادی در شهر شبستر

فصل اوّل: کليات طرح... 1

1-1- مقدمه2

1-2- بیان مسئله پژوهش-- 2

1-3- ضرورت و اهمیت پژوهش-- 7

1-4- اهداف پژوهش و علت انتخاب موضوع- 8

1-4-1-اهداف اصلی پژوهش-- 8

1-4-2-اهداف فرعی پژوهش-- 8

1-4-3-اهداف کاربردی- 9

1-5 سؤالات پژوهش-- 9

1-6- متغیرهای پژوهش-- 9

1-6-1 تعاریف مفهومی- 9

1-6-2- تعریف عملیاتی واژه‌ها، متغیرها و اصطلاحات- 13

1-7-خلاصه فصل اول- 16

فصل دوّم: مباني نظري تحقيق، پیشینه تحقیق و مروري بر ادبيات موضوع.. 17

مقدمه18

2-1-مفهوم عقب ماندگي ذهني از ديدگاه متحولي پياژه18

۲-2- تعریف عقب‌ماندگی ذهنی- 19

۲-2-1 تعریف نظری:22

۲-2-۲-تعریف عملی:22

2-3- ملاک های تشخیصی DSM-IV-TR برای کم‌توانی ذهنی- 22

۲-4- شیوع معلولیت ذهنی:23

2-5-طبقه بندي- 23

2-6-ویژگی‌های عقب‌ماندگی ذهنی- 24

2-6-1-عقب‌مانده ذهنی آموزش پذیر24

2-6-2-عقب‌مانده ذهنی تربیت‌پذیر25

2-7-شدت عقب ماندگي- 26

2-8-ويژگي‏ها و اختلال‏هاي توأم27

2-9-عوامل زمينه ساز28

2-9-1-دوره يا سير29

2-9-2-سيستم طبقه بندي خانواده:30

2-10-روي آوردهاي خانواده‏هاي داراي كودك استثنايي کم‌توان- 31

2-11-خصوصيات خانواده داراي كودك معلول- 33

2-12-ابعاد تأثیر گذار كودك استثنايي بر خانواده:33

2-13-تأثیر كودك معلول بر واكنش‏هاي اوليه والدين- 35

2-14-انواع واكنش‏هاي نخستين والدين- 36

2-15-پذيرش يا طرد كودك معلول- 37

2-16-سازگاري خانواده كودكان معلول- 39

2-16-1-سازگاري اجتماعي- 43

2-16-2-ملاك و معيار سازگاري- 45

2-16-3-عوامل مؤثر در سازگاري- 47

2-17-ديدگاه‏ها در مورد سازگاري اجتماعي- 48

2-17-1- ديدگاه زيستي ـ رواني ـ اجتماعي- 48

2-17-2-ديدگاه تحليل رواني- 49

2-17-3-ديدگاه يادگيري اجتماعي- 49

2-17-4-ديدگاه علوم رفتاري- 50

2-17-5-ديدگاه مراجع محوري- 50

2-17-6-ديدگاه انسان گرايي- 50

2-17-7-ديدگاه روان شناسي شناختي- 51

2-18-عوامل ایجاد کم‌توان ذهنی- 51

2-18-1-عوامل مربوط به قبل از تولد- 51

2-18-2-عوامل مربوط به هنگام تولد- 52

2-18-3-عوامل بعد از تولد- 52

2-19-علائم کودکان کم‌توان ذهنی- 53

2-20-انواع گروه‌های کم‌توان ذهنی- 53

2-20-1-آهسته گامان دیرآموز53

2-20-2-دانش‌آموزان آهسته گام آموزش پذیر53

2-20-3-کودکان آهسته گام تربیت‌پذیر54

2-20-4-کودکان آهسته گام حمایت پذیر (کاملا متکی)54

2-21-سبک زندگی- 54

۲-21-1- مفهوم سبک زندگی:55

۲-21-2-تعاریف سبک زندگ-- 55

۲-21-3- مؤلفه‌های سبک زندگی- 56

۲-21-4-گروه بندی اعتقادات مربوط به سبک زندگی- 57

۲-21-5-سبک زندگی از دیدگاههای مختلف-- 58

2-22- نیازهای والدین کودکان عقب‌مانده ذهنی- 63

2-23- تأثیر کودک عقب‌مانده ذهنی بر سلامت والدین- 64

2-24- تأثیر کودک عقب‌مانده ذهنی بر روابط زناشویی والدین- 67

2-25- تأثیر کودک عقب‌مانده ذهنی بر روابط اعضای خانواده68

2-26-پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی مرتبط با پژوهش-- 71

2-26-1-مروری بر مطالعات انجام‌گرفته‌شده72

فصل سوم: روش شناسی تحقیق... 91

مقدمه92

۳-1 روش پژوهش-- 92

۳-2 جامعه، نمونه روش نمومه گیری- 92

۳-2-۱ جامعه آماری:92

۳-2-۲نمونه و برآوردحجم نمونه:93

۳-3 ابزار اندازه‌گیری- 93

۳-3-1 پرسشنامه93

۳-3-2 نمره گذاری پرسش نامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت (HPLP)93

3-4-۳ روایی و پایائی پرسشنامه94

فصل چهارم: برآورد مدل و تحلیل یافته‌های تحقیق... 96

4-1- مقدمه97

4-2- توصیف متغیرها97

4-2- 1- رشد معنوي- 97

4-2- 2- فعالیت فیزیکی (ورزش)98

4-2- 3- روابط بین فردی- 98

4-2- 4- مدیریت استرس-- 99

4-2- 5- تغذیه99

4-2- 6- مسئولیت پذیري- 100

4-2- 7- سبک زندگی- 101

4-3- آزمون فرضيه­ها103

4-3- 1- مقایسه میانگین مسئولیت پذیري در بین والدین کودکان عادی و استثنایی- 103

4-3- 2- مقایسه میانگین رشد معنوی در بین والدین کودکان عادی و استثنایی- 105

4-3-3- مقایسه میانگین فعالیت فیزیکی در بین والدین کودکان عادی و استثنایی- 105

4-3-4- مقایسه میانگین مدیریت استرس در بین والدین کودکان عادی و استثنایی- 106

4-3-5- مقایسه میانگین روابط بین فردی در بین والدین کودکان عادی و استثنایی- 107

4-3-6- مقایسه میانگین تغذ یه در بین والدین کودکان عادی و استثنایی- 108

4-3-7- مقایسه میانگین سبک زندگی در بین والدین کودکان عادی و استثنایی- 109

فصل پنجم: بحث و نتيجه گيری... 111

5 -1 - مقدمه112

5- 2 - خلاصه یافته‌ها112

5 – 3 - بحث و نتيجه‏گيري- 114

5-4- محدودیتهای تحقیق- 123

5- 5 - پيشنهادهاي کاربردی- 123

5-6- پيشنهادهاي پژوهشی- 124

منابع و مآخذ.. 126

منابع فارسی- 127

منابع لاتین- 131

پیوست ها132

منابع فارسی

1. اديب سرشكي، نرگس (1380). كودكان استثنايي خانواده ومشاوره. چاپ: آبان

2. ارژنگي، وجيه ا... (1381). "تأثیر راهبردهاي مقابله‏اي در كاهش تنيدگي والدين كودكان عقب‌مانده ذهني". پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي، دانشگاه تهران.

3 -اسلامی نسب، علی (1373). روانشناسی سازگاری. چاپ و نشر بنیاد.

4-انجمن روانپزشكي آمريكا (1994). راهنماي تشخيصي وآماري اختلالهاي رواني. ترجمه، محمدرضا نيكخو و همكاران، انتشارات: سخن، چاپ سوم.

5. ايلالی، احترام السادات (1376). "بررسی نسبت سازگاری والدين کودکان عقب‌مانده ذهنی در رابطه با عوامل تنش‌زا در مدارس استثنايی شهر ساری ". پايان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مامايی و پرستاری، دانشگاه تهران.

6-افروز، غلامعلی (1393)، روانشناسی و توانبخشی کودکان آهسته گام (عقب‌مانده ذهنی)، تهران، دانشگاه تهران-موسسه انتشارات

7. برجعلي، احمد (1378). "تأثیر سازگاري و الگوهاي فرزند پروري والدين بر تحول رواني ـ اجتماعي دانش‌آموزان دبيرستاني شهر تهران. رساله دكترا، دانشکده روانشناسی و علوم تربيتی، دانشگاه علامه طباطبايی.

8. پور مقدس، علي (1367). روان شناسي سازگاري. انتشارات: مشعل.

9. چاووشي، گيتي. (1366). "بررسي مسايل رواني ـ مادران كودكان عقب‌مانده ذهني ". پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي، دانشگاه تهران.

10. حناآبادي، حسين (1375). "بررسي تعامل رواني ـ اجتماعي والدين كودكان عقب‌مانده ذهني آموزش پذيرزاهدان و تهران ". ". پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي، دانشگاه تهران.

11. حسن آبادي، هادي (1380). " مقايسه پيشرفت تحصيلي، سازگاري اجتماعي و افسردگي دانش‌آموزان مدارس شبانه روزي با دانش‌آموزان روزانه دوره دبيرستان اسفراين". پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد رودهن.

12. حسن پاشا شریفی و نسترن شریفی، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. (تهران: سخن،1380).

13. حسين نژاد، محمد (1375). "بررسي ومقايسه ميزان فشاررواني وسازگاري زناشويي والدين كودكان عقب‌مانده ذهني آموزش پذير وكودكان معلول جسمي وحركتي باوالدين كودكان عادي شهرتهران ". پايان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربيتی، دانشگاه علامه طباطبايی.

14. خجسته، مهرداد (1383). "مقايسه نگرش مذهبي، رضايت زناشويي و برخي از ويژگي‏هاي شخصيتي والديني كه فرزند عقب‌مانده ذهني خود را در خانه نگهداري مي‏كنند و والديني كه آن‌ها را به مركز نگهداري عقب‌مانده‏هاي ذهني مي‏سپارند ". پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي، دانشگاه تهران.

15-خدایاری فرد، محمد و سهراب، فرامرز (1392)، روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، چاپخانه تصویر-انتشارات آوای نور-چاپ دوم

15. ديلمي، عزيز (1380). "بررسي اثر بخشي مشاوره همسالان بر سازگاري اجتماعي و خودپنداره دانش‌آموزان پسر سال اول دبيرستان شهرستان دزفول". پايان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربيتی، دانشگاه علامه طباطبايی.

16. رستمي، الياس (1383). " بررسي دلبستگي نوجوانان به والدين و همسالان در جامعه ايراني و رابطه آن با مؤلفه‏هاي سازگاري اجتماعي". پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي، دانشگاه تهران.

17. رضا زاده، حسين (1379). "بررسي و مقايسه نيازهاي رواني و اجتماعي والدين دانش‌آموزان پسر عقب‌مانده ذهني، ناشنوا و عادي چهار شهرستان مياني استان مازندران در مقطع ابتدايي ". پايان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبايی.

18. زهره سرمد، عباس بازرگان، الهه حجازی، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. (تهران: نشر آگه،1376).

19. ژیلا عابد سعیدی و صدیقه امیر علی اکبری، روش تحقیق در علوم پزشکی و بهداشت (تهران: سالمی،1381).

20. سليمي اشكوري، هادي ()1366. گزارش سمپوزيوم عقب ماندگي ذهني تهران: دانشگاه علوم توانبخشي

21. سيف نراقي، مريم؛ نادري عزت الله (1380). روانشناسي وآموزش كودكان استثنايي. تهران: انتشارات ارسباران.

22. شادمان، ميترا (1383). "بررسي سازگاري اجتماعي دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي، واحد رودهن. پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد رودهن

23- شاطریان، محبوبه، (1391)، کاردرمانی برای کودکان کم‌توان ذهنی، راهنمای والدین با توجه به رویکرد توان بخشی مبتنی بر جامعه، انتشارات نشر دانژه-چاپ دوم، مترجم: درویشی نرگس

24. شريفی درآمدی، پرويز (1381). روانشناسي كودکان استثنايی. تهران: روانسنجی، جلد 1 و 2

25. شفر، مارتين (1370). فشار رواني، پروين بلورچي، مترجم، تهران: پاژنگ.

26. شفيع آبادي، عبدالله، ناصري، غلامرضا (1377). نظريه‏هاي مشاوره روان درماني. مركز نشر دانشگاهي

27. فريد، ابوالفضل (1375). "بررسي و مقايسه ميزان سازگاري اجتماعي يك زبانه‏ها و دو زبانه‏ها در مدارس ابتدايي شهرستان‏هاي تهران و تبريز". پايان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربيتی، دانشگاه علامه طباطبايی.

28. كجباف، باقر (1377). "بررسي تطبيقي ـ تشخيص عقب ماندگي ذهني بر اساس نظام تحولي پياژه و معيارهاي انجمن آمريكايي عقب ماندگي ذهني". رساله دكتري، دانشكده علوم انساني، تربيت مدرس.

29. محمدي، كوروش (1380). " بررسي ويژگي‏هاي مؤثر در نگهداري از كودك عقب‌مانده ذهني در خانه يا سپردن او به مراكز بهزيستي شهر تهران". پايان نامه، كارشناسي ارشد، دانشكده روانشناسی و علوم تربيتی، دانشگاه علامه طباطبيی.

30. ملك پور، مختار، (1369). بهداشت خانواده كودكان عفب مانده ذهني اصفهان: جهاد دانشگاهي.

31. منصف زاده تبريزی، مهدی (1377). بررسی و مقايسه واکنش مادران عقب‌مانده ذهنی و مادران کودکان عادی در پذيرش يا عدم پذيرش فرزند پسر خود در مدارس ابتدايی شهر تهران". پايان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربيتی، دانشگاه علامه طباطبايی.

32. میر زمانی، سید محمود. "سازگاری اجتماعی زنانی که همسر خود را از دست داده اند". اسرار،3(پاییز 1379):90-84. 27.

33. ناصر شريعتی، تقی؛ داورمنش، عباس (1374). اثرات معلوليت ذهنی فرزند بر خانواده (خلاصه يک تحقيق). تهران: سازمان بهزيستی کشور، دانشگاه علوم بهزيستی و توانبخشی.

34. نانسي رابينسون، هالبرت بي رابينسون (1377). كودك عقب‌مانده ذهني. ترجمه: فرهادماهر. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوي موسسه چاپ ونشر.

35. والي پور، ايرج روان شناسي سازگاري، 1360. چاپ و نشر وحيد.

36. يعقوبي، ابوالقاسم (1372). "بررسي مسايل رواني-اجتماعي والدين كودكان عقب‌مانده ذهني". شهر تهران". پايان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربيتی، دانشگاه علامه طباطبايی

منابع لاتین

31. Singhi PD,Goyal Leparshad D,singhi s,walia BN(1990). Psychosocial problems in families of disabled children. Br Jmed psycho. Jun,63(Pt2): 123-820

32. Trute,B. &Hiebert_Murphy. D. (2002). Family Adjustment to childhood Developmental Disability:A measure of parent Appraisal of Family Impacts. Journal of Pediatric Pcychology, vol. 17(3). PP. 271-280.

33. kirk. A. S, gallagler. J. J Anastasiow. S. N. (1993). Educuating Excep tiona loboston: Houghton miffun compony.

34. Chauhan, ss (1993). Mental hygiene: Aseience of Adjustment.

Second edition. New dehli, india: Allied publishers limi tited.

. 35. Pelchat D. ,Ricard N. ,Bouchard J-M. ,Perreault M. ,Saucier J-F. ,Bethiaume M. ,Bisson J. (1999). Adaptation of parents in relation to their 6-month-old infants type of disability. child:care,Health and Development,vol. 25 no 55 pp. 371-398(22).

36. Patricia M. Minnes(1985). Family Adjustment to stress Associated with a limb-deficient child. Journal of the Association of childrens prosthetic-orthotic clinics,vol 20(4). pp. 62.

37. Ronit Gol-Etrog (2002). The differences between fathers and mothers of young adults with mental retardation in the stress levels coping strategies and attitudes toward integration of their sons/doughters in to the community. university:Haife.

38. Weissman,M. N. and paykel,E. S. (1974). The depressed woman:a study of social relationship. chicago:University of Chicago press.